Ameliyatsız Üst Çene Genişletme
Ortodonti Uzmanı Diş Hekimi Merve Özkan’ın anlatımıyla.
Ortodonti Uzmanı Diş Hekimi Merve Özkan’ın anlatımıyla.
Alt ve üst çenenin sağlıklı bir kapanış ilişkisi içerisinde olması gereklidir. Sağlıklı bir kapanış ilişkisi, üst dişlerin alt dişleri kutu kapağı şeklinde örtmesiyle tarif edilebilir. Bu ilişkinin bozuk olması etkili çiğneme fonksiyonunun sağlanamamasına, eklem problemi oluşumuna, bazı solunum sıkıntılarına sebebiyet verebilir.
Çene yapısındaki bozuklukların en sık sebebi üst çenenin dar olmasına bağlı olarak görülenidir. Bu sorun giderilmediği takdirde ardından birçok sorunun da ortaya çıkmasına neden olur. Hatta dar olan üst çene, alt çenenin asimetrik gelişimine dolayısıyla ileri vakalarda yüz asimetrilerine sebep olacak kadar bir sonuç doğurabilir. Büyük sağlık problemlerine neden olmadan bir an önce çözüme kavuşmasında fayda vardır. Üst çenenin genişletilmesi için yapılan işlem, ameliyatsız üst çene genişletme işlemidir. Üst çenenin genişletilmesi çeşitli apareyler kullanılarak 18 yaşına kadar kolaylıkla yapılabilir. 18 yaşından sonra da minivida destekli apareyler kullanılarak genişletme sağlayabiliyoruz.
Üst çenenin dar olmasına bağlı olarak sorunlar görüldüğünde; ameliyatsız olarak yapılan çene genişletme işleminden kimlerin faydalanacağı, hangi durumlarda bu işlemin yapılacağı ve nasıl yapılacağı bilinmelidir.
Ameliyatsız Üst Çene Genişletme Hangi Durumlarda Yapılır?
Çene üzerinde yapılacak olan değişiklikler; bazı durumlarda kemikten kaynaklı olarak, bazı durumlarda damak yapısından kaynaklı olarak ve bazı durumlarda da dişlerde bulunan şekil bozukluklarına bağlı olarak yapılır. Üst çenede bulunan durumlar değerlendirildikten sonra, çene genişletme işleminin ameliyatsız mı yoksa ameliyat yapılarak mı gerçekleştirileceğine karar verilir.
Bununla beraber, ameliyatsız olarak gerçekleşmesi beklenen üst çene genişletme işlemleri için:
Bu tür durumlarda, ameliyat olunmaksızın üst çenede genişletmenin sağlandığı bilinmelidir.
Ameliyatsız Üst Çene Genişletme Kimler İçin Yapılabilir?
Ameliyat olmadan yapılması planlanan üst çene genişletme işlemleri, her insan için kesin olarak uygulanan ortodonti işlemlerinden bir tanesi değildir. Sağlanan koşullara bağlı olarak üst çene genişletmesi yapılabilir ve bu işlem için ameliyat uygulanmayabilir. İlk olarak, çenesi genişletilecek olan insanın yaş aralığına dikkat edilir.
Belirli yaş sınırından küçük olan çocuklar ve yaş olarak sınırdan büyük olan bireyler; çene ameliyatının yükümlülüklerini kaldırabilecek düzeyde olmaz. Bu nedenle her iki aralık için de ameliyatsız olan yöntemler uygulanır. Ayrıca, çenenin ne kadar genişlemeye ihtiyaç duyduğu da işlemin yapılıp yapılmaması için belirleyicidir.
Çene yapısındaki bozukluğun çok fazla olması; yemek yeme güçlüğü, konuşurken yaşanan sıkıntılar ve bazı durumlarda yutkunmada ve nefes almada güçlük durumlarına dahi neden olabilir. Bu durumlarda ameliyat yapılarak çenenin genişletilmesi gerekirken, bu düzeyde olmayan problemleri olan kişiler için ameliyatsız işlemler yapılabilir. Benzer şekilde; damak yapısında sıkıntı olan, dişlerinde yaşadığı bozukluk sonrasında çene bozukluğu yaşayan kişiler için de ameliyatsız işlemler önerilir.
Ameliyatsız Üst Çene Genişletme Nasıl Yapılır?
Ameliyat olunmadan yapılacak üst çene genişletme işlemleri için çok çeşitli aparey ve yöntem mevcuttur. Bunların başında, yaşı küçük çocuklarda uyguladığımız takıp çıkarılabilir, ortasında vidası bulunan basit damaklıklar gelir. Çocukların çok kısa sürede alıştığı ve kolaylıkla kullandığı bu apareyler çenelerin gelişimine çok olumlu etki sağlar. En başarılı sonuçları da bu küçük yaşlarda sağladığımız genişletmeler ile elde ederiz. Yaş biraz büyüyünce ağıza sabit olarak yerleştirilen aparey seçenekleri artar. 18 yaşından sonra ise genelde damağa yerleştirilen minividalardan destek alınarak hazırlanan apareyler kullanılır. Minivida deyince hastalarda bir geri çekilme ya da vazgeçme oluyor. Oysa minivida kullanımı ortodontik tedavilerde çok alışkın olduğumuz, lokal anestezi altında rahatlıkla ağrısız bir şekilde uyguladığımız, hastaların da çok sıkıntı yaşamadığı basit bir uygulamadır.
Size gerekli olan ve en uygun yöntemin saptanması için bir ortodonti uzmanına muayene olmalısınız. Çenenizde oluşan sorun neden kaynaklanıyor, ne kadar sürede ve ne çeşit bir aparey yardımıyla düzeltilebilir gibi sorularınızın cevaplarını en sağlıklı olarak doktorunuzdan öğrenebilirsiniz.
Yapılan klinik ve radyolojik muayene sonrası üst çenenizin genişletme ihtiyacı mevcutsa, genellikle ağız içi ölçüleriniz alınarak dişlerinizin ve çenelerinizin bir kopyası alçı modeller ile elde edilir. Uygulanması planlanan aparey çoğunlukla bu alçı modeller üzerinde laboratuvar ortamında hazırlanır. Aparey hazırlandıktan sonra hastaya uygulanır ve genişletme protokolü hasta ile detaylı konuşularak uygulamaya başlanır. Daha sonra muayene randevusu verilerek genişletmenin kontrol altında tutulması sağlanır. Belirli bir süre sonra hasta da üst çenesinin genişlediğini rahatlıkla gözlemleyebilir. Burun solunumu rahatlar ve daha kolay nefes aldığını hisseder.
Ameliyatsız Üst Çene Genişletme Kimler Tarafından Yapılır?
Ameliyatsız üst çene genişletme işlemi yalnızca ortodonti uzmanı diş hekimleri tarafından yapılmalıdır. Bu konuda gerekli bilgi birikimi ve tecrübe ancak ortodonti alanında uzmanlık eğitimi sırasında elde edilebilir. Ortodonti uzmanı olmak için 5 yıllık Diş Hekimliği Fakültesinden diş hekimi olarak mezun olduktan sonra 4 yıl da ortodonti alanında uzmanlık eğitimi almış olmak gerekir.