Alt Çene Geriliği Tedavisi

Normal gelişimde diş, çene ve yüz yapıları arasında bir denge bulunmaktadır. Bu dengenin herhangi bir nedenle bozulması sonucu ortodontik problemler meydana gelir. Bu problemlerden biri de çok sıklıkla karşılaştığımız alt çenenin gelişim geriliği durumudur. Alt çene gelişim geriliği durumu, estetik problemlerle beraber çiğneme sorunlarına ve eklem rahatsızlıklarına sebep olabilir.

Alt Çene Geriliği Neden Olur?

Alt çene gelişim geriliğinin sebebi çok çeşitlidir. Kalıtımın etkisinin büyük olmasının yanında büyüme çağında gerçekleşen gelişim bozuklukları, kaza yapmış kişilerde kaza travmaları ve çarpmanın etkisiyle de çene gelişimi etkilenebilir.

Alt çene geriliğinin nedenleri şu şekilde sıralanabilir;

• Genetik ve konjenital özellikler
• Hamilelik sırasında kullanılan bazı ilaçlar
• Romatoid artrik gibi bazı hastalıklar
• Üst kesici dişlerin içe doğru eğimli olması
• Malforme diş varlığ
• Üst çenenin darlığı
• Hipertrofik tonsil ya da adenoidler
• Ağız solunumu
• Parmak ya da alt dudak emme gibi kötü alışkanlıklar
• Çene, yüz travmaları
• Anormak kas fonksiyonları

Alt Çene Geriliği Ne Gibi Durumlara Sebep Olur?

Alt çene gelişim geriliği istenmeyen birçok durumun oluşmasına sebep olur. Çoğu hasta ya da velisi estetik görünüş bozukluğu nedeniyle kliniklerimize tedavi amacıyla başvurmaktadır. Ancak alt çene geriliği estetik dışında konuşma ve çiğneme fonksiyonunda bozukluklara da yol açmaktadır. Çiğneme fonksiyonundaki sıkıntılar yemek yeme bozukluklarına da etki eder. Bazı durumlarda alt kesici dişler üst damağa temas eder. Bu durumda diş etlerinde deformasyonlar görülebilir. İlerleyen yaşla beraber eklem problemleri ile karşılaşılma ihtimali artar. Sonuçta hastanın yaşam kalitesi epey kötü etkilenir. Tespit edildiği anda tedavi yoluna gidilmesi yapılacak olan en doğru şeydir.

Alt Çene Geriliği Nasıl Tespit Edilir?

Hastanın çene yapısıyla ilgili gözle görülür bir bozukluk olması veya fiziksel zorluklar yaşıyor olması kliniklere başvuru sebebidir. Hasta kliniğe geldiğinde öncelikle uzman hekim tarafından detaylı olarak muayene edilir. Bu muayene yüz yapısının her açıdan incelendiği hem ağız dışı hem de ağız içi değerlendirmeyi içerir. Panoramik ve sefalometrik röntgen muayenesi de gerçekleştirilir. Alt çene geriliğinin sebepleri hakkında yorum yapılır ve çözüm yolları planlanır. Dişlerin birbiriyle uyumunun daha iyi değerlendirilmesi amacıyla hastanın ağız içi ölçüleri alınır. Dişlerin boyutsal ve kapanış ilişkileri ölçümler ile detaylandırılır. Çıkan sonuçlar doğrultusunda tedavi planı hazırlanır ve hasta ile paylaşılır. Hastanın onayı alındıktan sonra işlemlere geçilir.

Alt Çene Geriliği Nasıl Tedavi Edilir?

Alt çene geriliğinde tedavinin en etkili şekilde gerçekleştirilebilmesi ancak iskeletsel büyümenin devam ettiği dönemde olur. Bu sebeple hastanın öncelikle iskeletsel büyüme dönemi tespit edilir. Bunun için hastanın el, bilek grafisi ya da sefalometrik röntgeni incelenir. Röntgen muayenesini takiben ya beklenir ya da derhal tedaviye geçilir.

İskeletsel aktif büyüme döneminde olan bireylerde alt çene gelişimini aktive etmek amaçlı apareyler uygulanır. Kullanılan apareyler çok çeşitlidir. Twinblok, monoblok, forsus, herbst bunlardan sadece birkaçıdır. Kullanılacak apareye karar vermede hastanın yaşı, dişsel ve iskeletsel ilişkiler ve hekimin tercihi etkilidir. Bu apareyler sayesinde çene ve dişlere baskı uygulanır. Uygulanan baskı ile birlikte eklem ve çenede büyümenin yönlendirilmesi gerçekleştirilir. Apareylerin düzenli ve titiz kullanımı ile alt çene gelişim geriliği giderilir.

Alt çene geriliği çene ve kemik gelişimini tamamlamış yetişkin kişilerde de görülebilir. Burada önemli olan durumun şiddetidir. Alt çene geriliği oldukça belirgin ve estetik problemler yaratıyorsa, ortognatik cerrahi operasyonlar düşünülür. Ortognatik cerrahi operasyon, ortodontik tedavinin belli bir aşamasında, diş telleri çıkarılmadan genel anestezi altında plastik cerrah ya da ağız, diş ve çene cerrahı tarafından gerçekleştirilir. Alt çenedeki bozukluğun giderilmesi için kemik dokusu kesilir ve çene olması gereken yere getirilerek sabitlenir. Tedavi sonucu belli bir iyileşme döneminden sonra hasta sağlığına kavuşur ve kısa bir süre sonra günlük hayatına dönebilir. Bir süre daha ortodontik tedaviye devam edildikten sonra işlemler bitirilir.

Profil görünümünün etkilenmediği ya da hafif ve kabul edilebilir estetik bir profil varlığında kamuflaj tedavileri düşünülebilir. Kamuflaj tedavisi iskeletsel problemlerin dişsel ilişkiler düzeltilerek hafifletilmesi amacıyla uygulanır. Tedavi sonunda hastanın yaşamsal kalitesi ve fiziksel görünümün iyileşmesiyle özgüveni artar.

Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz ki; alt çene geriliğinin her yaşta tedavisi vardır. Ancak yaş ilerledikçe tedavi zorlaşır, karmaşıklaşır ve idealden uzaklaşır. Bu sebeple en etkili ve basit tedavinin erken yaşlarda gerçekleştiğini unutmamak gerekir.